Wójt wybierany jest w wyborach powszechnych, bezpośrednich, równych i tajnych.
Czynne prawo wyborcze w wyborach wójta przysługuje każdemu, kto może wybierać radnych do rady danej gminy, tj. każdemu obywatelowi polskiemu, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat, stale zamieszkuje na obszarze działania danej rady i został wpisany do prowadzonego w danej gminie stałego rejestru wyborców najpóźniej na 12 miesięcy przed dniem wyborów, albo został wpisany do tego rejestru w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień głosowania, jeżeli ukończył 18 lat w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień wyborów lub w dniu głosowania. Czynne prawo wyborcze przysługuje również obywatelowi Unii Europejskiej niebędącemu obywatelem polskim, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat, stale zamieszkuje na obszarze działania danej gminy, został wpisany do prowadzonego w danej gminie stałego rejestru wyborców najpóźniej na 12 miesięcy przed dniem wyborów, albo został wpisany do tego rejestru w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień głosowania, jeżeli ukończył 18 lat w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień wyborów lub w dniu głosowania.
Prawa wybierania nie mają osoby, które na mocy prawomocnego orzeczenia sądu są pozbawione praw publicznych albo ubezwłasnowolnione, oraz osoby pozbawione praw wyborczych orzeczeniem Trybunału Stanu.
Bierne prawo wyborcze ma każdy obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania ukończył lat 25, i któremu przysługuje prawo wybieralności do rady danej gminy tj. ma prawo wybierania do danej rady gminy. Biernego prawa wyborczego nie maja osoba, która była karana za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego albo wydano wobec niej prawomocny wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne w sprawie popełnienia przestępstwa umyślnego ściganego z oskarżenia publicznego. Kandydat na wójta nie musi stale zamieszkiwać na terenie gminy, w której kandyduje, jednak nie może kandydować na wójta w innej gminie. Możliwe jest jednoczesne kandydowanie w jednej gminie na radnego i wójta.
Wybory wójtów przeprowadza się na podstawie zarządzenia (w drodze rozporządzenia) Prezesa Rady Ministrów łącznie z wyborami do rad gmin. Również przedterminowe wybory wójta zarządza, w drodze rozporządzenia, Prezes Rady Ministrów.
Organizacja wyborów i sprawowanie nadzoru nad ich przebiegiem jest zadaniem Państwowej Komisji Wyborczej oraz komisarzy wyborczych, natomiast przeprowadzają je komisje powołane do przeprowadzenia wyborów do rad gmin.
Za wybranego na wójta uważa się tego kandydata, który w głosowaniu otrzymał więcej niż połowę ważnie oddanych głosów. Jeżeli żadne z kandydatów nie osiągnął takiego wyniku, to przeprowadza się ponowne głosowanie, czternastego dnia po pierwszym. W ponownym głosowaniu wyboru dokonuje się spośród dwóch kandydatów, którzy w pierwszym głosowaniu otrzymali największą liczbę ważnie oddanych głosów, a gdy dwóch lub więcej kandydatów otrzyma tę samą liczbę głosów uprawniającą do udziału w ponownym głosowaniu, o dopuszczeniu kandydata do wyborów w ponownym głosowaniu rozstrzyga większa liczba obwodów głosowania, w których jeden z kandydatów otrzymał większą liczbę głosów, a jeżeli liczba tych obwodów byłaby równa - rozstrzyga losowanie przeprowadzone przez gminną komisję wyborczą. W losowaniu mają prawo uczestniczenia wszyscy kandydaci lub pełnomocnicy ich komitetów wyborczych. Za wybranego w ponownym głosowaniu uważa się tego kandydata, który otrzymał większą liczbę ważnie oddanych głosów. W przypadku gdy obaj kandydaci w ponownym głosowaniu otrzymają tę samą liczbę głosów i w tej samej liczbie obwodów głosowania otrzymają większą liczbę głosów, o wyborze wójta rozstrzyga losowanie przeprowadzone przez gminną komisję wyborczą. W losowaniu mają prawo uczestniczenia obaj kandydaci lub pełnomocnicy ich komitetów wyborczych.
Wyniki wyborów na terenie województwa podaje, w formie obwieszczenia, właściwy komisarz wyborczy, na podstawie protokołów z wyborów sporządzonych przez właściwe organy wyborcze.
Podstawy prawne: ustawa z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz. U. Nr 113, poz. 984 z późn. zm., ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z roku 2001, Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) i ustawa z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (t.j. Dz. U. z 2003 r., Nr 159, poz. 1547 z późn. zm.).
Zgodnie z art. 26 ustawy o samorządzie gminnym wójt (burmistrz, prezydent miasta) jest organem wykonawczym gminy. Gdy siedziba władz gminy znajduje się w mieście, jej organem wykonawczym jest burmistrz, a prezydent gdy liczba mieszkańców miasta jest większa niż 100.000 (ten ostatni przypadek dotyczy również miast, w których do dnia wejścia w życie ustawy o samorządzie gminnym prezydent miasta był organem wykonawczo-zarządzającym). Ilekroć dalej będzie mowa o wójcie należy przez to rozumieć również burmistrza i prezydenta miasta.
