Następuje wskutek:
- odmowy złożenia ślubowania;
- pisemnego zrzeczenia się mandatu;
- utraty prawa wybieralności lub braku tego prawa w dniu wyborów;
- naruszenia ustawowych zakazów łączenia funkcji wójta z wykonywaniem funkcji lub prowadzenia działalności gospodarczej, określonych w odrębnych przepisach;
- orzeczenia trwałej niezdolności do pracy w trybie określonym w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń społecznych;
- śmierci;
- odwołania w drodze referendum;
- odwołania wójta w trybie art. 96 ust.2 ustawy o samorządzie terytorialnym
art. 96 ust. 2 (u) o samorządzie: Jeżeli powtarzające się naruszenia Konstytucji lub ustaw dopuszcza się wójt, wojewoda wzywa wójta do zaprzestania naruszeń, a jeżeli wezwanie nie odnosi skutku- występuje z wnioskiem do Prezesa Rady Ministrów o odwołanie wójta.
Wyrok WSA w Warszawie z 10.11.2006r- II S.A./Wa 1260/2006:
- Wykaznie jednorazowego naruszenia ustaw lub Konstytucji po wezwaniach wojewody do zaprzestania naruszeń, nie wystarcza do zastosowania określonych w art. 96 ust. 2 ustawy samorządowej sankcji prawnych{...}
Wyrok WSA w Warszawie z 1.06.2005r. – II S.A./Wa 211/2005:
- Naruszenie przez wójta gminy przepisu art. 24h ustawy o samorządzie gminnym (zobowiązanie do złożenia oświadczenia o stanie majątkowym) nie jest tożsame i nie stanowi naruszenia prawa przez gminę uzasadniającego skorzystanie przez premiera z uprawnienia do odwołania wójta na podstawie art. 96 ust. 2
- zmian w podziale terytorialnym.
Wygaśnięcie – oprócz pkt 7,8,9 stwierdza Rada Gminy, w drodze uchwały najpóźniej po upływie miesiąca od dnia wystąpienia przesłanek wygaśnięcia. Przed podjęciem uchwały z przyczyn 1-4 należy umożliwić wójtowi złożenie wyjaśnień. Uchwałę o wygaśnięciu z przyczyn 1-6 przewodniczący Rady Gminy niezwłocznie przesyła wojewodzie i komisarzowi wyborczemu.
Jeżeli wójt przed dniem wyboru wykonywał funkcję lub prowadził dział. gosp. Obowiązany jest do zrzeczenia się funkcji lub zaprzestania działalności w ciągu 3 miesięcy od dnia złożenia ślubowania. Gdy tego nie zrobi w terminie 3 m-cy, Rada Gminy stwierdza wygaśnięcie mandatu wójta w drodze uchwały, najpóźniej po upływie 1 miesiąca od upływu tego terminu.
Od uchwały Rady Gminy o wygaśnięciu mandatu z przyczyn 3 i 4, wójtowi przysługuje odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego w terminie 7 dni od dnia jej doręczenia.
Wygaśnięcie mandatu następuje z dniem wydania przez sąd orzeczenia oddalającego odwołanie.
